Neden organik pamuk kullanmalıyız?

2020 yaşarken felaket olsa da aslında bu yıl ile birlikte çok daha bilinçli seçimler yapan bir dünyadayız. Artık herkes sürdürülebilirlik konusunda daha bilinçli (Google aramalarındaki artış da bunu kanıtlıyor), toprağın kıymetinin daha farkında ve geleceği düşünen bir yapıya sahip.

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomisinde büyük bir paya sahip moda sektörü de bu bilinçlenmeden payını aldı. Zaten uzun süredir sürdürülebilir moda için çalışan markalar coronavirüsün getirdiği bilinçlenmeden karlı olarak çıkacak gibi görünüyor. Ama lüks moda markaları olarak tanımlanan, dünyanın en büyük dört moda haftasının bel kemiği olan markalar bu bilinçlenme karşısında darbe almış olarak yollarına devam edecek gibi. (Büyük moda evlerinin pamuk tarımını ve tekstil sektöründe çalışanları ne derece kötü kullandığı başka bir makalenin konusu olsun)

Tüm bu gelişmelerle birlikte kıyafet alışverişlerinde çok daha fazla kişinin dikkat edeceği bir detay var: organik pamuk. Ulaşılabilir fiyatlar sunan iki markanın (H&M’in Conscious, C&A’in Bio Cotton) koleksiyonu organik pamuk konusunda farkındalığın artmasına çok yardımcı oldular. Birçok kişi daha yumuşak dokunma hissi veren ve etiketinde organik olduğu söylenen koleksiyonlara daha da dikkat etmeye başladı. Ve bu sayede de markalar daha uygun fiyatlı ve çok daha kolay ulaşılabilir pamuğu değil de dünya da daha az üretilen ve çok fark olmasa da daha yüksek fiyatlı organik pamukla üretilen kıyafetlere koleksiyonlarında daha fazla yer vermeye başladılar.

Organik pamuk nedir?

Aynı organik tarımda olduğu gibi organik pamukta da belli başlı şartlar olması gerekiyor. Araba yollarına belli bir uzaklıkta olan tarım arazilerinde, hiç zehirli ilaç kullanmadan üretilmeli. Yani organik pamuk temiz toprakta, temiz havada, temiz suyla büyüyor. Bu pamuğun tek artısı da kullanıcı için olmuyor. Pamuğu yetiştiren çiftçi, işleyen tekstil işçisi ve büyüdüğü toprak da zehirlenmiyor.

Tarımda kullanılan kimyasallar ve zararları buraya sığmayacak kadar uzun bir konu. Ama kısaca anlatmak gerekirse o kimyasalların değdiği topraklarda hayvanlar bile yaşayamıyor, o topraktan akan sular çevreyi geri dönülemeyecek şekilde kirletiyor. Pamuk tarımında çalışan işçiler de zehirleniyor. Organik pamuk tarımında bunların tam aksi oluyor ve topraktan daha sürdürülebilir şekilde verim alınabiliyor.

Organik pamuk kullanan markalar hangileri?

Sürdürülebilir moda denildiğinde çoğu kişinin aklında sadece üç marka canlanıyor ve hiç biri de milyon dolarların döndüğü devasa moda evlerinden biri değil. Bu markalar öncelikle H&M, Tchibo ve birkaç yıl önce kısa süre kaldığı Türkiye pazarından çekilen C&A.

Özellikle C&A Bio cotton adıyla çıkardığı koleksiyonuyla birçok markaya örnek oldu ve tüketiciler tarafından da çok sevildi. Markanın 2004 yılında çıkardığı bio cotton serisi toplam cironun yüzde 40’nı markaya kazandırıyor. Diğer büyük markalara ilham olması için yeterli değil mi?

Büyük markalar her ne kadar moda sektöründen en çok payı alanlar olsalar da organik pamuk konusunda destekçi olmadıkları için tepki görüyorlar. Eğer siz de sürdürülebilir moda sektörüne destek olmak isterseniz organik pamuk tercih eden markalardan ve koleksiyonlardan alışveriş yapmalısınız.

H&M, Tchibo, C&A, Inditex (Zara, Bershka, Massimo Dutti, Oysho), Adidas, Ikea, Marks&Spencer, Levi’s, Nike, Armedangels, Timberland, Gap, Benetton şimdilik en çok organik pamuğa yönelen markalardan.

Rakamlarla organik pamuk

-2008 yılında dünyada üretilen tüm pamuk ipliklerin sadece yüzde 1’ini organik pamuklar oluşturuyordu. 2018’de bu rakam yüzde 21’e yükseldi. 2020’yi de yüzde 30 ile tamamlaması hedefleniyor.

-Dünya üzerinde organik pamuk üretiminde en çok 5 ülkenin adı geçiyor. Bunlar Hindistan, Çin, Türkiye, Kırgızistan ve Amerika.

-Bilinçlenmeyle birlikte organik pamuk sektöründe bundan sonraki her yıl yüzde 10 gibi büyüme bekleniyor.

-Dünyada pamuk üreten 25 ülke varken organik pamuk üreten 18 ülke var.

-Afrika’nın ekonomisinin güçlendirilmesi için yapılan tarım çalışmalarında organik pamuk üzerinde de duruluyor. İklim koşullarının uygun olması ve organik tarım yapmaya elverişli toprakları nedeniyle Afrika kıtasındaki Mali, Senegal, Mısır, Tanzanya, Uganda gibi ülkeleri gelecek yıllarda yeni organik tarım merkezi olarak görebiliriz.

-Organik pamuk üretiminde yüzde 80 yağmur suyu yeterli oluyor. Dünyadaki temiz su kaynakları hızla tükenirken bu çok önemli bir rakam.

-2025 yılına kadar kullandıkları pamuğun tamamını organik kullanmayı hedefleyen 13 marka var.

-Arkeolojik kazılarda bulunan en eski pamuk kumaş bundan 5 bin yıl öncesine ait. Batı Pakistan’daki Indus Nehri vadisinde bulunan kumaş organik pamuğun dayanıklılığını da bir nevi göstermiş oluyor.

-Eğer giyeceğiniz bir tişörtü organik pamuktan seçerseniz 119 günlük su kaynağını ve 33 saatlik ampul enerjisini kurtarmış oluyorsunuz. Bu rakamlar pantolon ya da elbise seçiminde çok daha artıyor.

Organik pamuk kullanmak için nedenler

-Dünyadaki tarım arazilerinin yüzde 2,5’ini pamuk arazileri oluşturuyor. Tarımda kullanılan pestisitlerin yüzde 16’sı da pamuk tarımı için kullanılıyor. Orana bakılınca aslında pamuk değil zehirlerle üretilmiş bir kumaş giydiğimiz ortaya çıkıyor.

-Üretilen her 1 kg pamuk için 11 bin litre su kullanılıyor. Bu maddeyi daha da açıklamaya gerek yok sanırım.

-Genetiğiyle en çok oynanan ilk üç üründen biri pamuk.

Organik pamuk üretimini artırmak için ne yapabiliriz?

Daha sürdürülebilir bir dünya için hepimizin yapabileceği bir şeyler var. Pamuk konusunda yapabileceğimiz ilk şey ise alışveriş yaparken daha bilinçli seçimler yapmak. Organik pamukla üretilmiş kıyafetlere para harcarsanız üreticiyi de yönlendirmiş olacaksınız.

Organik pamuk olduğu söylenen ürünlerde mutlaka sertifika etiketi olur. Bu etiketi mutlaka kontrol edin ve organik pamuk olduğuna emin olun. Konuşmaktan hatta tartışmaktan çekinmeyin. Sürdürülebilir bir yaşamı sağlamak için organik pamuk hakkında çevrenizi bilinçlendirin.

Giydiğiniz kıyafetin GDO’suz tohumla yola çıktığını, toksin içermediğini ve dünyaya zarar vermediğini (ya da minimum kaynak kullandığını) bilerek giymek çok farklı bir his. Daha sürdürülebilir bir dünya için daha bilinçli seçimler yaparak organik pamuğa mutlaka dolabınızda yer açın.